سخنرانی آقای صداقتی در روز اول همایش
04 خرداد 1402

در ادامه فایل تصویری و همچنین چکیده سخنرانی جناب آقای آرمان صداقتی (دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه دانشگاه شهید بهشتی) با عنوان «نور و آگاهی: آیا فلسفه نور سهرودی کهن روانمند انگار است» در همایش بین المللی شیخ اشراق و دنیای جدید که در نشست تخصصی شیخ اشراق و مطالعات کاربردی برگزار گردید، تقدیم علاقه‌مندان می شود.



در این مقاله هستی‌شناسی فلسفه نور سهروردی با نگاه هستی‌شناسانه کهن روانمندانگاری دیوید چالمرز مقایسه خواهند شد. برای این کار لازم است تا نور در نگاه سهروردی با آگاهی در کهن روانمندانگاری چالمرز در کنار هم قرار گیرند. البته سهروردی خود در توصیف نور امکان این کار را برای ما فراهم می‌کند. در این راستا ابتدا کهن روانمندانگاری چالمرز مورد بررسی قرار می‌گیرد. او بر این باور است که می‌توان آگاهی را به مثابه شق دیگری از نیروهای بنیادین طبیعت چون الکترومغناطیس در نظر گرفت. او برخی ماهیات را دارای ویژگی‌های کهن پدیدار می‌داند که در حالات خاص و به صورت جمعی (برای مثال چینش مناسب در کنار هم) ایجاد خصوصیات پدیدار می‌کنند. از دیگر سو با ارائه خلاصه‌ای از فلسفه نور سهروردی و تعریف نور در نگاه او به بررسی شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو نگاه خواهیم پرداخت. از جمله این شباهت‌ها اینست که چالمرز فیزیکال ها را به دو دسته دارای قابلیت کهن پدیداری و بدون آن تقسیم می‌کند و سهروردی نیز اشیاء جهان را در دو دسته اشیائی که ذات حقیقتشان نور است و اشیائی که ذات حقیقتشان نور نیست قرار می‌دهد. همچنین همانطور که چینش مناسب میکروفیزیکال های دارای قابلیت آگاهی منجر به ایجاد ویژگی‌های پدیداری و در نتیجه تشکیل ماکروفیزیکال های آگاه می‌شود، نور مجرد و محض نیز با عارض شدن به غیر منجر به ایجاد اشیاء با نور لغیره می‌گردد. در مجموع خواهیم دید که کهن روانمندانگاری چالمرز که بخش خاصی از نگاه اوست و وی در دو مقاله به توضیح آن پرداخته، این امکان را به ما می‌دهد که با وجود نگاه ماتریالیستی او و تفاوت موجود در معرفت‌شناسی ذهن/نفس چالمرز و سهروردی، به مقایسه این بخش از نظرات هستی‌شناسانه این دو فیلسوف پرداخته و شاهد تشابهات تأمل برانگیز و غیرقابل انکاری میان آنها باشیم.