سخنرانی دکتر رسول حسین پورتنکابنی در پیش نشست سوم
10 اردیبهشت 1402

در ادامه فایل تصویری و همچنین گزارش مکتوب سخنرانی جناب آقای دکتر رسول حسین پورتنکابنی (پژوهشگر پسادکتری پژوهشکدۀ مطالعات اسلامی در علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد) با عنوان «نسبت سنجی دیدگاه های حکیم سهروردی و ویکتور فرانکل در معناداری زندگی بر پایۀ انگارۀ «کشفِ معنا»» در سومین پیش نشست همایش بین المللی شیخ اشراق و دنیای جدید که در تاریخ 5 اردیبهشت 1402 به میزبانی دانشکده الهیات دانشگاه حکیم سبزواری برگزار گردید، تقدیم علاقه‌مندان می شود.

 

هدف زندگی یا ارزشمندی زندگی دو گونه نگاه به معنای زندگی است. بعضی اندیشمندان معتقدند انسان باید به باورهای دینی معتقد باشد. برخی دیگر  دیدگاه های فلاسفه کهن را می پذیرند و برخی  نگاه های عرفانی را ارجح تلقی می کنند .دو نگاه کلی به معنای زندگی وجود دارد: خلقی و کشفی.  آقای فرانکل به عنوان کسی که بنیانگذار معنا درمانی است، به دیدگاه کشفی نزدیک است.  او به علت رنج های زیادی که در اردوگاه های کار اجباری کشیده بعدها دست به نگارش کتاب «انسان در جستجوی معنای غایی» زد و رویکرد کشفی خود را در آن مطرح ساخت.  فرانکل دین و نسبت ما با آن، از خود فراتر رفتن، و نیز  رنج گریز ناپذیر در جهان را به عنوان مولفه های بحث خود مطرح می کند.  از نظر او همه انسانها دینی هستند و علتش را هم فطرت معنوی جو و پاک بیان می دارد. او با تقسیم انسان به انسان دینی و غیردینی بیان می کند که انسان دینی بهتر می تواند معنای زندگی را کشف کند. مولفه بعد ، از خود فرارفتن است . درواقع ما باید از خود فرا رویم و به خود بازگردیم. درواقع نوعی از خود فرارفتن و به خداشناسی رسیدن . سهروردی نیز از منظر معنای زندگی به رویکرد کشفی نزدیک است. مهم ترین آموزه شناختی حکمت اشراق بحث هایش پیرامون نور است . اگرچه تعریف نور از منظر شیخ روشن است اما باید توجه داشت که  او وجود را از محوریت می اندازد و نور را جایگزین می کند . سهروردی مخصوصا در رساله هایش معنای زندگی را به عنوان یک گرویدن به معنویت می داند . در واقع انسان که غرق در ظلمت است باید به سمت نور برود . این به سمت نور رفتن خودش مولفه هایی دارد همچون اولا فهمیدن ظلمت و ثانیاً خودشناسی و نفس شناسی. زیرا نفس چیزی جز نور نیست.

تهیه کننده: سپهر جمعه زاده