در ادامه فایل ارائه صوتی، تصویری، پاورپوینت و همچنین گزارش مکتوب سخنرانی جناب آقای دکتر رضا محمدزاده (عضو هیئت علمی گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق (ع)) با عنوان «نسبت منطق و حکمت اشراق» در اولین پیش نشست همایش بین المللی شیخ اشراق و دنیای جدید که در تاریخ 3 اسفند 1401 به میزبانی دانشگاه امام صادق (ع) برگزار گردید، تقدیم علاقه‌مندان می شود.

دانلودپاورپوینت ارائه

جناب آقای دکتر رضا محمدزاده به عنوان سخنران سوم پیش نشست در خصوص نسبت منطق با حکمت اشراق مقدمتاً بیان نمودند:« در دنیای جدید منطق حداقل دو بار متحول شده. یک بار در قرن ۱۵ و دیگری در قرن ۱۹. بحثی که داریم در خصوص منطق سهروردی است. باید بدانیم که براساس نظر بسیاری از متفکرین، سهروردی بدون استفاده از دانش منطق به ایجاد یک مکتب جدید فلسفی به شکلی که باعث تحول مکاتب بعد از خود شود دست نمی یافت.»

ایشان در خلال بحث خود ذهن مخاطبین را به این سمت توجه دادند که در مواجهه با تنوع نظام های منطق چهار نظریه معرفی شده است. اول انحصارگرایی که تنها یک نظام منطقی را صحیح می داند. دوم کثرت گرایی که همه نظام های منطقی را صحیح می داند. سوم ابزار گرایی که هیچ نظام منطقی را صحیح نمی داند و چهارم شمول گرایی که بیش از یک نظام منطقی را صحیح می داند اما نه آنکه همه را. با توجه به این توضیحات جناب آقای دکتر محمدزاده سهروردی را شمول گرا دانسته تصریح نمودند که شیخ اشراق مسیر اصلاح و پیشرفت را در منطق سرلوحه قرار داد و در بسیاری از مسائل منطق کلاسیک منتقد بوده و نظریات جایگزین ارائه داده است.

همچنین ایشان با بیان اینکه آنچه در منطق محوریت دارد ، زبان و تفکر است، توضیح داد:« شیخ اشراق با تنوع در دانش منطق روبرو بوده و منطق ارسطویی-سینوی و منطق رواقی – مگاری پیش روی او بوده اند. باید گفت که بحث منطق کتاب مهم المشارع و المطارحات حاوی مهم ترین و تفصیلی ترین نظرات شیخ اشراق در منطق با رویکرد اصلاحی-انتقادی است. اما باید به این مسئله توجه نمود که بخش منطق این اثر معمولا مورد توجه اهالی فکر واقع نشده و باید در این مسیر کارهای بسیاری شود.»

نقش دوگانه زبان در حکمت اشراق بخش دیگری از نکات جناب آقای دکتر محمدزاده بود. ایشان با اشاره به نقش زبان در شهود ذیل اندیشه سهروردی و نیز نقش زبان در تبیین و صورت بخشی به معرفت، رسالت منطق را سخن از صدق و اعتبار دانست.

ایشان سپس به اهمیت دعا و نیایش در حکمت سهروردی اشاره کردند. دعا برای سهروردی وسیله ایست برای دستیابی به انوار حقیقت از طریق واسطه ها. جناب آقای دکتر محمدزاده در پایان بندی نکات خود توضیحات مبسوطی درخصوص منشا علم و نسبت انسان و معرفت بیان نمودند مطالب خود را چنین جمع بندی کردند:«در اندیشه سهروردی هم تلقی حکمت با نطق دلالی (منطق حدی) توأم است و هم انتقال آن به دیگران و هم نظام سازی فکری در آن. لذا توجه به منطق و کاربرد آن هم در مقام تلقی انوار علمی و هم در مقام انتقال آن به دیگران (چه برای آگاه سازی و چه برای دفاع از باورهای علمی) ضروری است. بر همین اساس شیخ اشراق هم در حکمت بحثی و هم در حکمت کشفی به منطق اقبال نموده و آن را لازم دانسته است. بخشی از نوآوری های شیخ اشراق در منطق متاثر از ضرورت کاربرد آن در حکمت کشفی است.»